Begrippen voor vastgoed en gebiedsontwikkeling

Publiek Private Samenwerking

Actief en faciliterend grondbeleid kan op verschillende wijze plaatsvinden. Afhankelijk van het gewenste risicoprofiel voor de gemeente, de mogelijkheid en bereidheid om te investeren en de eventuele grondposities van de gemeente kan voor een bepaalde ontwikkelwijze worden gekozen.

De 'traditionele ontwikkeling' is veelal een 100% publieke ontwikkeling, hierbij is de rol van de gemeente actief. Bij 'zelfrealisatie' is de rol van de gemeente faciliterend. Hier tussen is nog een aantal mengvormen van Publieke en Private Samenwerking (PPS) mogelijk.

Relatie actief en faciliterend Grondbeleid

De overheid kan overgaan tot samenwerking met een marktpartij als daarvan meerwaarde wordt verwacht en/of een noodzaak toe is. Een PPS constructie kan bijvoorbeeld meerwaarde opleveren omdat het de slagkracht vergroot, meer deskundigheid en marktkennis aanwezig is en/of omdat de risico's voor de gemeente gereduceerd worden. Noodzaak kan ontstaan door bijvoorbeeld de aanwezigheid van grondposities van private partijen of de aanwezigheid van contractuele afspraken.

De drie belangrijkste PPS-modellen zijn hier nader toegelicht.

Concessiemodel

Bij met name kleinere woningbouwlocaties kan worden gekozen voor het Concessiemodel. De grond is hierbij veelal in eigendom van de marktpartij of wordt voor zover gewenst door de marktpartij verworven. De gemeente ontwikkelt al dan niet samen met een marktpartij het plan en stelt het bestemmingsplan vast. De uitvoering van de gehele ontwikkeling, inclusief de realisatie van de openbare ruimte wordt door een marktpartij uitgevoerd. Aan het einde van de ontwikkeling wordt de openbare ruimte (voor zover niet in eigendom van de gemeente) geleverd aan de gemeente.

De invloed, investeringen en risico's van de gemeente zijn relatief beperkt. Tot aan het moment van het sluiten van de concessieovereenkomst heeft de gemeente de mogelijkheid om te sturen op het eindresultaat. Na het sluiten van de concessie overeenkomst zijn er voor de gemeente weinig sturingsmogelijkheden meer.

Bouwclaim-model

Het bouwclaim model wordt vooral toegepast indien (meerdere) private partijen grond in een gebied hebben. Hierbij verkopen de private partijen de grond aan de gemeente in ruil voor het recht of plicht op afname van bouwrijpe kavels. De gemeenten dragen vrijwel volledig alle risico's van de grondexploitatie, dit is enigszins te beperken door de afname van bouwrijpe kavels contractueel te verplichten. De sturingsmogelijkheden voor de gemeente zijn ook maximaal. In feite is er slechts beperkt sprake van "samenwerking": het bouwclaim-model zit dicht tegen actief Grondbeleid aan. Aandachtspunten bij het bouwclaim-model zijn de aankoop en verkoop prijs van de gronde, moment van betalingen, toets aanbestedingsregels. Het bouwclaim-model is het meest gebruikte PPS-model.

Joint-venturemodel

Bij het Joint Venture model richten de gemeente alsmede de private partners een gemeenschappelijke GrondExploitatieMaatschappij (GEM) op. De GEM is het uitvoerend orgaan. Private Partner(s) investeren kapitaal naar rato van hun aandeel in de GEM en participeren op deze wijze risicodragend. De private partner krijgt in ruil daarvoor het recht op de opstalontwikkeling van een deel van het gebied. De gemeente kan haar risico op de grondexploitatie op deze wijze met bijvoorbeeld 50% reduceren. Er wordt vaak gestuurd op projectsaldo en het is vaak geen doel dat er winst wordt gemaakt. In dit model zijn de sturingsmogelijkheden van de gemeente minder.

Mogelijkheden van de PPS-modellen voor het benutten van meerwaarde

Bron:

http://www.gemeentelijkGrondbeleid.nl/Grondbeleid/Beleidskaders/Publiekprivatesamenwerking/tabid/60/Default.aspx